ایکات چیست؟ پارچهای اصیل با ریشه در دوران ساسانی و روح هنر ایرانی
🧵 مقدمه
پارچهها فقط نقش و رنگ نیستند؛ آنها داستانی از زمان، فرهنگ و احساس در خود دارند.
یکی از پارچههایی که در دل خود تاریخ و هنر را باهم دارد، ایکات است. این نام، ریشه در گذشتهی دور ایران دارد و بسیاری از پژوهشگران آن را ادامهی سنتهای بافندگی دوران ساسانیان میدانند — زمانی که هنر و صنعت در تار و پود زندگی ایرانی تنیده بود.
---
📜 ایکات چیست؟
ایکات در اصل به روش خاصی از رنگرزی و بافندگی گفته میشود. در این تکنیک، نخها قبل از بافت با دست رنگآمیزی میشوند.
در بخشهایی از نخ، گرههایی بسته میشود تا رنگ به آن نرسد. همین فرآیند باعث میشود طرح نهایی روی پارچه، حالت محو، هنری و چشمنواز داشته باشد — ترکیبی از وضوح و خیال.
در ایران، این هنر با نام داراییبافی یزد نیز شناخته میشود و قدمتی چندصد ساله دارد. با این حال، روح این هنر را میتوان در آثار بافندگی ساسانیان نیز دید؛ پارچههایی که با نقشهای نمادین و ترکیب رنگهای زنده، چشم جهان را خیره میکردند.
---
🕰 ایکات در دوران ساسانیان
دورهی ساسانی (قرن سوم تا هفتم میلادی) دوران طلایی بافت پارچه و صنایع دستی ایران بود. در آن زمان، ایرانیان از پیشرفتهترین تکنیکهای بافندگی و رنگرزی جهان استفاده میکردند.
بسیاری از مورخان هنری معتقدند که برخی از روشهای رنگرزی در پارچههای ساسانی شباهت زیادی به تکنیک ایکات داشتند؛ یعنی بخشهایی از نخ پیش از بافت، بسته و رنگآمیزی میشده است.
این شباهت باعث شده که بعضی از پژوهشگران، ایکات را ادامهی همان سنت کهن ایرانی بدانند — سنتی که هنر و علم را در کنار هم قرار میداد.
---
🧠 دیدگاه علوم رفتاری درباره جذابیت پارچه ایکات
از نظر نورو مارکتینگ و روانشناسی دیداری، مغز انسان به الگوهای نیمهکامل و طرحهای غیرشفاف علاقهی خاصی دارد.
این ویژگی در پارچه ایکات بهوضوح دیده میشود: طرحهای محو و درهمتنیده باعث میشوند ذهن مخاطب برای کشف معنا درگیر و فعال بماند.
به این پدیده در روانشناسی اثر زاگارنیک (Zeigarnik Effect) میگویند — یعنی ذهن تمایل دارد چیزهای نیمهتمام را کامل کند.
به همین دلیل است که نگاه به پارچه ایکات، نوعی حس کنجکاوی و آرامش همزمان ایجاد میکند.
در بازاریابی حسی، این نوع تحریک ذهنی باعث افزایش تمایل به لمس و خرید میشود.
---
💬 چرا نام برند ما «ایکات» است؟
در گالری پارچه مبلی ایکات، ما این نام را با آگاهی از تاریخ و روانشناسی انتخاب کردهایم.
برای ما، ایکات فقط یک نام نیست — بلکه هویت برند ماست؛ نمادی از پیوند هنر اصیل ایرانی با طراحی مدرن.
هر پارچهای که در مجموعهی ایکات ارائه میشود، حاصل همان عشق و دقتی است که هنرمندان کهن ایرانی در تار و پود پارچههای ساسانی میبافتند.
وقتی مخاطب پارچهای از ایکات را لمس میکند، در واقع بخشی از تاریخ، هنر و احساس ایرانی را لمس کرده است.
---
🪶 جمعبندی
ایکات، پارچهای است که زمان از آن گذشته، اما روحش هنوز زنده است.
از ساسانیان تا امروز، این سبک بافت نماد اصالت، خلاقیت و زیبایی ایرانی بوده است.
در دنیایی که مد روز تغییر میکند، ایکات یادآور این حقیقت است که:
> «زیبایی ماندگار، در اصالتی است که با عشق بافته شده است.»